Çölyak hastal???n? tedavi etmek mümkün

Çölyak hastal???na sahip ki?iler gün geçtikçe artmaktad?r. Çölyak hastal??? bu?day, arpa, çavdar gibi tah?llarda bulunan glütene kar?? vücudun ortaya ç?kard??? belirtilerdir. Bu belirtiler 1 ya??ndan sonra görülmeye ba?lanmaktad?r. Ba?lang?çta bulant?, kusma, ishal, halsizlik gibi belirtiler görülür. ?lerleyen dönemlerde ise anemi, cilt döküntüleri gibi farkl? belirtiler eklenir. Çölyak hastal???n?n tedavisi mümkündür ve tedavi gluten içeren besinlerin diyetten ç?kar?lmas?ndan ibarettir. Çölyak hastal???na neyin neden oldu?u hala bilinememektedir. Gastroenteroloji Uzm. Dr. Taner Akyol, 9 May?s Dünya Çölyak Günü dolay?s?yla çölyak hastal??? hakk?nda aç?klamalarda bulundu.

B?RÇOK HASTAYA TE?H?S KONULMAMI?TIR

Çölyak hastal???n?n dünya nüfusunun yakla??k yüzde 1’inde görüldü?ünü dile getiren Uzm. Dr. Akyol, “Gerçekte toplumun yüzde 3-10’ unu etkiledi?i tahmin edilmektedir ve birçok hasta te?his edilmemi?tir. Son 50 y?lda çölyak hastal??? fark?ndal???ndaki art??, tan? ve tarama testlerindeki geli?meler nedeniyle çölyak hastal??? görülme s?kl???nda önemli bir art?? olmu?tur” dedi.

ÇÖLYAK HASTALI?ININ ÇE??TL? BEL?RT?LER? VARDIR

Çölyak hastal???n?n belirtilerinin özgül olmad???n? söyleyen Uzm. Dr. Akyol,“Genel olarak ishal, ya?l? gaita, kilo kayb? veya geli?me gerili?inin hâkim oldu?u malabsorpsiyon (ya?da çözünen vitaminler, demir, folik asit, vitamin B 12 eksiklikleri) s?k görülen belirtilerdir. Bununla birlikte anemi, belirsiz abdominal semptomlar (kar?n a?r?s?, ?i?kinlik gibi genellikle huzursuz barsak sendromuna benzer), reflü özofajit, eozinofilik özofajit, deri döküntüleri, nöropati, ataksi, depresyon, boy k?sal???, osteomalazi ve osteoporoz, aç?klanamayan karaci?er enzim yüksekli?i, olumsuz gebelik sonuçlar? ve hatta lenfoma belirtileri ile ortaya ç?kabilir. Bu belirtilerin ortaya ç?kmas?ndaki temel neden, glutenin ince ba??rsaklarda kronik iltihaba yol açmas? sonucunda ince ba??rsak emici yüzey alan?n?n kayb? ve sindirim enzimlerinin azalmas?d?r. Çölyak hastal??? tan?s? yukar?daki belirtilerden ?üphelenilen ki?ilerin klinik, serolojik (kan örneklerinde bak?lan antikor testleri) ve histopatolojik (endoskopi ile al?nan ince barsak doku örneklerinin incelenmesi) verilerinin bir kombinasyonuna dayan?r” diye konu?tu.

MOT?VASYON VE TAK?P GEREKT?REN D?YET ?LE TEDAV? ED?LEB?L?R

Bir grup çocukta kesin kriterler varsa biyopsi yap?lmadan tan? konulabilece?ini ifade eden Uzm. Dr. Akyol, “Ayr?ca birinci derece yak?n?nda çölyak hastal??? olan ki?ilerin de çölyak hastal??? aç?s?ndan taranmalar? gerekir. Hastal???n tedavisi öncelikle hasta e?itimi, motivasyon ve takip gerektiren glutensiz bir diyettir. Yeni te?his edilmi? yeti?kin bir çölyak hastas? demir, folik asit, D vitamini ve B 12 vitamini gibi temel mikro besin eksikliklerini ortaya ç?karmak için testlerden geçmeli ve eksik olanlar tedavi edilmelidir. Çölyak hastalar? ömür boyu glutensiz diyete ba?l? kalmal?d?r. Çölyak hastalar? ayr?nt?l? bir beslenme de?erlendirmesi, e?itim ve ard?ndan izleme almak için bir gastroenteroloji uzman?n?n ve çölyak hastal??? konusunda iyi e?itimli bir diyetisyenin takibinde kalmal?d?r” ?eklinde konu?tu.

HASTALAR ÖMÜR BOYU GLUTENS?Z BESLENMEL?D?R

Çölyak hastal???nda tedavinin temel dayana??n?n ömür boyu devam eden glutensiz bir diyet oldu?unun alt?n? çizen Dr. Akyol, “Çölyak hastalar? bu?day, arpa veya çavdardan elde edilen g?da ürünlerini diyetlerinden ç?karmalar? yan?nda m?s?r, yulaf gibi normalde glutensiz olan ancak glutenle kontamine olmu? veya i?lenmi? tah?llardan ve g?dalardan yap?lan yiyeceklerden kaç?nmak için e?itilmelidirler. Hastalara ayr? pi?irme kaplar?, pi?irme yüzeyleri ve tost makineleri kullanmalar? konusunda e?itim verilmelidir. Önemli lif kayna?? olan tah?llardan mahrum kald?klar? için hastalara tam tah?ll? pirinç, m?s?r, patates ve bol sebze ile desteklenmi? yüksek lifli diyet yemeleri tavsiye edilmelidir. Yulaf, hastalar?n ço?unlu?u taraf?ndan güvenle tolere edilir” ifadelerini kulland?.

HAZIR GIDALARIN ?ÇER???NE D?KKAT ED?LMEL?D?R

Çölyak hastalar?n?n haz?r g?dalar?n içeriklerine dikkat etmeleri gerekti?ini vurgulayan Uzm. Dr. Akyol ?unlar? söyledi: “Glütensiz diyet ya?am kalitesini art?rd??? gibi, hastal???n komplikasyonlar?n? da engeller. Birçok hasta eser miktarda glütene kar?? yüksek hassasiyet nedeniyle diyete uymas?na ra?men aktif hastal??a sahiptir. Bu nedenle glütensiz diyeti tamamlayan güvenli farmakolojik tedavilere acilen ihtiyaç duyulmaktad?r. Gluteni parçalayan enzimlerin kullan?ld??? oral enzim tedavisi ara?t?rmalar? devam etmekte ve umut verici geli?meler olmaktad?r”