Cumhurba?kan? Erdo?an: '?kisinden de vazgeçmemiz mümkün de?il'
Cumhurba?kan? Recep Tayyip Erdo?an, “?kisinden de vazgeçmemiz mümkün de?il. Rusya ile gerek siyasi, gerek askeri, gerek ekonomik ili?kilerimiz var. Ukrayna ile de ayn? ?ekilde siyasi, askeri, ekonomik ili?kilerimiz var. ‘Ukrayna’dan vazgeç’ deseniz vazgeçemeyiz, çünkü ülkemizin buradaki ç?karlar? çok ileri derecede. ‘Rusya’dan vazgeç’ deseniz ondan da vazgeçemeyiz, çünkü onunla da ?u anda gerçekten ileri derecede birlikteliklerimiz var” dedi.
23 Åžubat 2022 - 21:30
Aziz karde?im Cumhurba?kan? Macky Sall'in de bize e?lik etti?i Türkiye-Senegal ?? Forumu son derece verimli geçti. Ard?ndan gerçekle?tirdi?imiz ikili ve heyetler aras? görü?melerde gündemimizdeki tüm konular? de?erlendirdik. 2021 senesinde 540 milyon dolara ula?an d?? ticaret hacmimizi 1 milyar dolara ç?karma irademizi teyit ettik. Senegal ile güvenlik, denizcilik, gençlik, protokol, medya ve ileti?im alanlar?nda i? birli?ine yönelik toplam 5 yeni anla?ma imzalad?k. Ticaretin yan? s?ra e?itimden turizme, savunmadan kültüre kadar her alanda i? birli?imizi güçlendirmekte kararl?y?z. Cumhurba?kan? Macky Sall, Türk ?irketlerin dürüstlüklerinden, çal??kanl?klar?ndan sitayi?le bahsetti. Aç?l???n? yapt???m?z Dakar Büyükelçili?i binalar?m?z ile Senegal Stadyumu i? adamlar?m?z?n ba?ar?l? projelerinden sadece birkaç?d?r.
K?tada 1962 y?l?nda faaliyete geçen ilk diplomatik misyonlar?m?zdan olan Dakar Büyükelçili?imizi böylece konumuyla, mimarisiyle, mü?temilat?yla devletimize lay?k bir hizmet binas?na kavu?turmu? olduk. 50 bin ki?ilik Senegal Stadyumu ise Türk müteahhitleri ad?na iftihar edece?imiz, örnek gösterece?imiz bir eser oldu. Senegal'in Afrika Uluslar Kupas?'n? kazanmas?n?n hemen ard?ndan bu stadyumun aç?lmas? bu törene farkl? bir atmosfer katt?. Ayr?ca stadyum aç?l??? vesilesiyle Senegal'de bulunan di?er devlet ba?kanlar?yla da bir araya geldik. Gambiya Devlet Ba?kan? Adama Barrow, Liberya Cumhurba?kan? ve Chelsea'nin eski me?hur futbolcular?ndan George Weah, Ruanda Cumhurba?kan? Paul Kagame, Gine Bissau Cumhurba?kan? Umaro Sissoco Embalo bu kapsamda bir araya geldi?imiz misafirlerdi” diye konu?tu.
Gine Bissau Cumhurba?kan? Embalo ile yapt??? ikili görü?mede halk iradesine ve kendisine olan deste?i vurgulad???n? kaydeden Erdo?an, “Türkiye olarak Gine Bissau'nun demokrasi ve kalk?nma mücadelesinde daima yanlar?nda olaca??m?z? da teyit ettik” ?eklinde konu?tu.
Almanya Cumhurba?kan? Steinmeier ile görü?mesinde gündemdeki ikili ve bölgesel meseleleri ele ald?klar?n? söyleyen Erdo?an, “Özellikle Ukrayna konusunda gelinen son durumu ve at?labilecek ad?mlar? de?erlendirme f?rsat? bulduk. Say?n Steinmeier ile bundan sonraki sürece dair i? birli?i ve e?güdüm içinde hareket etme karar? ald?k” dedi.
Türkiye'nin Ukrayna'n?n toprak bütünlü?üne verdi?i önemi telefonla görü?tü?ü Zelenskiy'e de ifade etti?ini belirten Erdo?an, “Minsk Anla?malar?n? aç?kça ihlal eden hiçbir giri?imi kabul etmedi?imizin, etmeyece?imizin de alt?n? çizdim. Krizin daha fazla büyümeden diplomasi ve diyalog yoluyla çözülmesi için üzerimize dü?eni yapmaya haz?r oldu?umuzu söyledim. Karadeniz'in güvenlik ve istikrar?n? tehdit eden mevcut durumu önümüzdeki günlerde NATO müttefiklerimizle de isti?are edece?iz, ki bugün NATO Liderler Zirvesi'ni video konferansla gerçekle?tirece?iz. Temennimiz, Karadeniz'den kom?umuz Rusya ve Ukrayna'n?n bir an önce müzakere masas?na dönmeleridir” ifadelerini kulland?.
“Herkes sadece laf yap?yor, i? yapan yok”
Cumhurba?kan? Erdo?an, “NATO Zirvesi nedeniyle gezinizin üçüncü aya??n? ertelediniz. Bu NATO Zirvesi'nden beklentileriniz nelerdir?” ?eklindeki soruya ?u cevab? verdi:
“?u anda tabii Rusya ile liderler çerçevesinde henüz ciddi bir görü?me performans? sergileyen ç?kmad?. ??te biliyorsunuz Macron Moskova'ya geldi, tablo ortada. Arkas?ndan Scholz geldi, o tablo da ortada. Biden ile ilgili ‘görü?tü, görü?üyor' vesaire dediler, herhangi bir ?ey ç?kmad?. Olay? devlet veya kurumsal bazda ele alacak olursak, burada da ?u anda ortada sadece NATO kal?yor. NATO bu video konferans zirvesiyle beraber art?k tavr?n? belirlemelidir, ne yapacaksa yapmal?d?r. Malum, ?u ana kadar Ukrayna'ya ciddi manada bir asker gönderme gibi durumla kar?? kar??ya henüz kalmad?k. Herkes sadece laf yap?yor, i? yapan yok. Böyle bir durum söz konusu. Dolay?s?yla Rusya art?k s?n?rda ciddi denilebilecek say?da asker y???na?? yapm?? vaziyette. Tabii bu tablo kar??s?nda neticenin ne olabilece?ini kestirmek için herhalde kâhin olmaya gerek yok. Bu bak?mdan yapaca??m?z bu video konferansta NATO müttefiki üye ülkelerin liderleri bakal?m neler söyleyecek. Biz de tabii söyleyece?imizi onlar?n da söyleyeceklerine göre belirleyecek, tavr?m?z? ortaya koyaca??z.”
“Türk devletlerinin kastedildi?ine dair bir ifade görmüyorum”
Rusya Devlet Ba?kan? Vladimir Putin'in “Ülkelere Sovyetlerden ayr?lma hakk?n? vermek, temeline dö?enen bir may?nd?” ifadelerinin hat?rlat?lmas? ve “Türk Devletleri Te?kilat?'n?n kuruldu?u bir dönemde Say?n Putin'in bu aç?klamalar? Türk devletlerini hedef gösteriyor diyebilir miyiz?” ?eklindeki soruya ise Erdo?an, “Ben burada Türk devletlerinin kastedildi?ine dair bir ifade görmüyorum. Tabii, Türk Cumhuriyetleri de SSCB'yi olu?turan cumhuriyetler aras?ndayd?. Bu tarihi bir gerçek. SSCB da??ld???nda di?er cumhuriyetler gibi onlar da ba??ms?zl?klar?n? ilan ettiler. Buradan 15 ba??ms?z devlet do?du. Bu da tarihi bir gerçek ve hukuken de teyit edilmi? bir durum. Rusya keza bir Sovyet Cumhuriyeti olarak de?il, Rusya Federasyonu olarak yoluna devam etti. Dolay?s?yla, burada Türk Cumhuriyetlerinin veya di?er ülkelerin kastedildi?ini dü?ünmek istemiyoruz. Te?kilat?m?z, Türk Devletleri aras?nda ba?ta ekonomik, ticari, kültürel ve be?erî konularda i? birli?ini ve dayan??may? art?rmay? hedefliyor. Bu hiçbir ülkeye veya te?kilata kar?? bir çaba de?il. Bunu Say?n Putin de biliyor. Say?n Putin bu ifadeleri Ukrayna'n?n do?usunda ayr?l?kç?lar?n sözde yönetimlerini tan?yan karar?n? aç?klad??? konu?mas?nda söylemi?ti. Tabii bizim Türkiye olarak K?r?m'daki tavr?m?z ne olduysa, buralarda da tavr?m?z ayn? oldu. Nitekim yapt???m?z aç?klamayla da Ukrayna'n?n toprak bütünlü?ü noktas?nda tavr?m?z? ortaya koyduk ve Rusya'n?n bu tak?nd??? tavr? reddetti?imizi bildirdik” cevab?n? verdi.
“Say?n Putin ile görü?me için arkada?lar ?u anda irtibatlar? kuruyorlar”
Erdo?an, bir gazetecinin “Ukrayna Devlet Ba?kan? Zelenskiy ile bir görü?meniz olmu?tu zaten Ukrayna'da. Zelenskiy de Türkiye'nin arabuluculu?una hevesliydi, aç?kça söylemi?ti ‘Türkiye'yi arabulucu olarak istiyoruz' diye. Sizin bunun yan?nda Putin ile de güçlü bir temas?n?z var, ikili ili?kiniz çok güçlü. Bu süreçte Putin ile ili?kilerde bir aksama olur mu? Bir de kamuoyunun merak etti?i bir durum var, o da Rusya ve Ukrayna aras?ndaki olayda k?sa ve orta vadede Türkiye herhangi bir zarara u?rar m??” ?eklindeki soruya ise ?u cevab? verdi:
“Bu söyledi?iniz kesinlikle hesap i?i. Elbette bu görü?meler yap?lmal?. Bunlar?n getirisi götürüsü nedir, ne de?ildir bak?lmal?. Bunlar?n karar?n? böyle heyecanla vermek yanl?? olur. Biz burada çok hassas davranmal?y?z, çok dikkatli ad?m atmal?y?z. Çünkü önüne gelen garip garip ?eyler söylüyor. Bak?yorsun, kimisi do?al gaz?n bedelini çok ciddi rakamlara ç?kar?yor, kimisi do?algaz vanalar?n? kapamaktan bahsediyor. Biz burada devlet yönetiyoruz, hassasiyetimizi korumam?z gerekiyor. Bu hassasiyet içerisinde de ad?mlar?m?z? atmam?z gerekiyor. Tabii bütün ilgili arkada?lar?m?zla isti?arelerimizi en geni? anlamda yapaca??z ve bu isti?arelerden sonra da neler yapmam?z gerekir, ne gibi ad?mlar? atmam?z gerekirse onu yapar?z. Hepsinden öte de bu i?in zamanlamas? çok önemli. Biz de bu zamanlamaya dikkat ederek ad?mlar?m?z? ataca??z. Say?n Putin ile görü?me için arkada?lar ?u anda irtibatlar? kuruyorlar. Kendisiyle de telefon diplomasisini bu arada sürdürece?iz. Temenni ederim ki in?allah hay?rl? neticeler al?r?z.”
“?kisinden de vazgeçmemiz mümkün de?il”
Türkiye'nin Rusya'ya yönelik askeri, ekonomik veya siyasi bir yapt?r?m? olup olmayaca??, Türkiye'nin iki ülke aras?ndaki net tavr?n?n kimden yana olaca?? sorusuna cevap veren Erdo?an, “?kisinden de vazgeçmemiz mümkün de?il. Rusya ile gerek siyasi gerek askeri gerek ekonomik ili?kilerimiz var. Ukrayna ile de ayn? ?ekilde siyasi, askeri, ekonomik ili?kilerimiz var. ‘Ukrayna'dan vazgeç' deseniz vazgeçemeyiz, çünkü ülkemizin buradaki ç?karlar? çok ileri derecede. ‘Rusya'dan vazgeç' deseniz ondan da vazgeçemeyiz, çünkü onunla da ?u anda gerçekten ileri derecede birlikteliklerimiz var. Bizim derdimiz öyle bir ad?m atal?m ki hiçbirinden vazgeçmeden bu i?i in?allah çözelim. Bunun için de ekibimizle, heyetimizle görü?melerimizi yapaca??z. Onun için NATO Liderler Zirvesi'ni çok önemsiyorum. Burada bütün liderlerin ne dü?ündüklerini görece?iz. Ondan sonra da biz kendi içimizde arkada?lar?m?zla çal??mam?z? yapaca??z” dedi.
Putin ile görü?meyi NATO Zirvesi'nden önce mi sonra m? yapmay? planlad???n?n sorulmas? üzerine Erdo?an, “NATO Liderler Zirvesi bizim için bu noktada isabetli olur. O görü?meyi de ondan sonra yapmak çok daha hay?rl? olur” diye konu?tu.
“?n?allah Almanya-Türkiye ili?kilerinde çok daha farkl? bir sürecin içerisine gireriz”
“Almanya Cumhurba?kan? ile bir görü?meniz oldu. ?kili ili?kiler, Ukrayna-Rusya gerilimi dediniz. Biraz daha bilgi verebilir misiniz bu görü?meyle ilgili? Neler konu?uldu?” ?eklindeki soru üzerine Erdo?an, “Almanya-Türkiye ikili ili?kileri noktas?nda Say?n Steinmeier ile birkaç ay önce bir telefon görü?memiz olmu?tu ama do?rusu uzun zamand?r, yani 3 y?ld?r diyebilirim, yüz yüze görü?me yapamam??t?k. Bu telefon görü?mesinden sonra bu ziyaret bir vesile oldu. Burada yapt???m?z görü?mede Türkiye-Almanya münasebetlerinde savunma sanayinden ekonomik ili?kilerimize var?ncaya kadar birçok konuyu ele ald?k. Mülteciler meselesini de yine Say?n Steinmeier ile görü?me f?rsat?m?z oldu. Malum, mülteciler konusunda Almanya Avrupa'da ba?? çeken ülkelerden bir tanesi. Bunun yan?nda tabii a??rl?kl? olarak Rusya-Ukrayna konusu gündemimize geldi. Bundan sonraki süreçte de daha s?k bir araya gelme konusunda birbirimize bir sözümüz oldu. ?n?allah Almanya-Türkiye ili?kilerinde çok daha farkl? bir sürecin içerisine gireriz. Tabii Say?n Steinmeier ile görü?mede özellikle ?srail Cumhurba?kan? Say?n Herzog'un Türkiye ziyaretini de konu?tuk. Say?n Herzog'un Türkiye ziyaretiyle Türkiye-?srail aras?nda yeni bir dönem ba?layacak. Say?n Steinmeier de bundan memnuniyet duydu?unu ve bunun isabetli bir ad?m oldu?unu ifade etti. Körfez'deki geli?meleri ve özellikle Birle?ik Arap Emirlikleri'ne yapt???m?z ziyareti de kendisiyle payla?t?k. Bunun da Körfez'e yeni bir heyecan getirebilece?ini konu?tuk” aç?klamas?nda bulundu.
“Ermenistan'?n da bizimle normalle?me yönünde sergiledi?i iradeden memnunuz”
“Ermenistan ile son dönemde yeniden ba?layan görü?meler süreci. Bu konuda görü?melerden beklentileriniz nelerdir? Bunu ö?renmek isteriz. Bir de en önemlisi asl?nda Azerbaycan bu denklemin neresinde durmakta?” ?eklindeki soruya cevap veren Erdo?an, Almanya Cumhurba?kan? Steinmeier ile yapt??? görü?mede de bu konunun gündeme geldi?ini kaydetti. Erdo?an, “Biliyorsunuz, ben zaten Ermenistan'?n ataca?? olumlu ad?mlara ayn? ?ekilde kar??l?k verece?imizi söylemi?tim. Bar??, istikrar ve refaha ihtiyac? var bu bölgenin. Bu anlay??la ülkemiz ile Ermenistan aras?nda da bir normalle?me süreci ba?latmak için samimi bir çaba içine girdik. Azerbaycan Cumhurba?kan? ?lham karde?im de bunu faydal? buluyor. Ermenistan'?n da bizimle normalle?me yönünde sergiledi?i iradeden memnunuz. Bu süreci yürütmek için kar??l?kl? olarak Özel Temsilciler atad?k ve 14 Ocak'ta Moskova'da ilk görü?meyi yapt?lar. 24 ?ubat'ta da bu defa Viyana'da bir araya gelecekler.
Ermenistan'?n s?n?rlar?n aç?lmas? ve diplomatik ili?kilerin kurulmas? gibi baz? somut beklentilerinin oldu?unu da biliyoruz. Ermenistan e?er ?u anda Özel Temsilcilerle ba?layan süreci devam ettirmekte kararl? olursa bizim için kap?lar?n kapal? kalmas? diye bir ?ey söz konusu olmaz. Be?erî münasebetlerin güçlenmesi için aram?zdaki do?rudan uçu?lar?n yeniden ba?lamas? karar?n? da ald?k. Tarifesiz uçu?lar ?stanbul-Erivan aras?nda bu ay ba??nda aç?ld?. Ermenistan'dan da olumlu yakla??m?n devam?n? bekliyoruz. 6'l? Platform olu?turmak suretiyle de Türkiye-Ermenistan aras?ndaki bu s?k?nt?lar? a?al?m demi?tik. Biz bu platformu açmaktan yanay?z. Tabii tüm bunlar bir bo?lukta olmuyor. Bu manada Azerbaycan-Ermenistan ili?kileri ile Türkiye-Ermenistan normalle?me süreci birbirini destekleyerek ilerleyebilir. Keza, bölgesel i? birli?i fikrimiz de bu ikili süreçleri destekleyecek ve bu ikili süreçlerden beslenecek. Herkesin bu tarihi f?rsat? iyi kullanmak için yap?c? davranmas? laz?m. Biz tüm bu süreçleri, bugüne kadar oldu?u gibi bundan sonra da Azerbaycan ile yak?n e?güdüm içinde yürütmeye devam edece?iz” ifadelerini kulland?.
“Devlet Bey'in bu tavr? sebebiyle Allah kendilerinden raz? olsun derim”
?stanbul Büyük?ehir Belediye Ba?kan? ?mamo?lu'nun Cem Özdemir ile bir görü?me yapt??? ve foto?raflar?n medyaya yans?d???, Cem Özdemir'in de sözde Ermeni soyk?r?m? yasas?n?n mimarlar?ndan oldu?u ve bugün de Devlet Bahçeli'nin çok büyük bir tepki gösterdi?inin hat?rlat?lmas? üzerine Erdo?an, “Tabii ben Cumhur ?ttifak?'n?n güçlü bir orta?? olan Devlet Bey'in bu tavr? sebebiyle Allah kendilerinden raz? olsun derim. Cumhur ?ttifak? için in?allah 2023 çok daha güçlü neticelenecektir” dedi.
“S-400'ler kim füzeyle ülkemize sald?r?rsa orda kullan?lacak”
Cumhurba?kan? Erdo?an, “Kemal K?l?çdaro?lu'nun ‘S-400'lerin niye al?nd???n? bilmiyorum, kime kar?? kullanaca??m?z da aç?klanmad?' ?eklinde ifadeleri oldu. S-400'lerin iade edilece?i imas? da vard? K?l?çdaro?lu'nun aç?klamas?nda. Bununla ilgili bir de?erlendirmeniz ne olur?” ?eklindeki soru üzerine, “Belirsizlik ve tehditlerin hiç azalmad??? bir bölgede Uzun Menzilli Bölge Hava ve Füze Savunma Sistemi ihtiyac? kapsam?nda tedarik edilen S-400'ler hakk?nda polemik olu?turulmata çal???ld???n? görüyoruz. Öncelikle ak?ldan ç?kar?lmamas?, iyi idrak edilmesi gereken en önemli husus ?u; savunma ve güvenlik konusu günlük siyasetin d???nda tutulmas? gereken, 84 milyonun tamam?n? yani ülkemizin bekas?n? ilgilendiren bir konudur. Özellikle bugün ya?ad???m?z Rusya-Ukrayna krizi bu silahlar?n gereklili?ini yeniden ortaya koyuyor. ‘S-400 neden al?nm??.' O kadar aç?kland?; sebepleriyle, sonuçlar?yla, süreciyle kamuoyu bilgilendirildi. Buna ra?men, böyle ifadeler kullanmak, bölgemizde olup bitenlerden, dünyadan bihaber olman?n bir sonucu. Ya?ad???m?z co?rafya itibar?yla taktik balistik füzeler, seyir füzeleri, uçak, helikopter, ?HA'lar? önleyebilecek kabiliyette sistem ihtiyaçlar? bir zorunluluk.
S-400'ün bir savunma silah sistemi oldu?u ve bu silah sisteminin tedarikinin bir tercih de?il, zorunluluk olarak ortaya ç?kt??? devaml? olarak her seviyede vurguland?. Milli Savunma Bakan?m?z da aç?k ve ?effaf bir ?ekilde herkese söyledi; ‘Herhangi bir sald?r?, tehdit olmazsa kimseye zarar? olmayan bir sistem bu. Önceli?imiz ülkemizin, 84 milyonun güvenli?i. Müttefiklerimizin vermedi?ini Rusya'dan temin etti?imiz bir sistem.' Tedarik sürecini de?erlendirmemiz gerekirse; ülkemiz Uzun Menzilli Bölge Hava ve Füze Savunma Sistemi ihtiyac?n? kar??lamak üzere yap?lan birçok giri?ime ra?men NATO üyesi ülkelerden bu sistemleri tedarik edemedi. Tedarik sürecinde ‘Biz pazar de?il orta??z' anlay???yla sistemi sadece sat?n alma de?il yat?r?m, teknoloji transferi, ortak geli?tirme üzerinde duruldu ve maliyet, teslim süresi dâhil tüm faktörler göz önüne al?nd?. Bu sistem, NATO Komuta Kontrol sistemleri ve NATO'ya entegre millî sistemlere entegre edilmeksizin, müstakil olarak yaln?zca Türk personel taraf?ndan kullan?lacak. Sistemde Rus personel görev almayacak. ‘Nerede kullan?lacak?' sorusunun cevab? gayet net; kim füzeyle ülkemize sald?r?rsa orda kullan?lacak. Bir de ‘S-400'ler hangarda bekliyor' deniyor.
S-400'ler nerde beklemesi gerekiyorsa orda bekliyor. Tabii gizli konular bunlar. ?htiyaç duyulmas? halinde, bu sistemin kullan?lmas?na yönelik tüm haz?rl?klar?n yap?ld??? ve sürecin olmas? gerekti?i ?ekilde ilerledi?ini biliyoruz. Bu hususta da gereken aç?klamalar yap?ld?. Sonuç olarak; ülkemizin bekas?n? ilgilendiren hususlarda herkesi daha dikkatli olmaya, tarafs?z olmaya ve millî menfaatler kapsam?nda konuyu ele almaya davet ediyorum” aç?klamas?nda bulundu.
“Görü?meler olumlu istikamette yürüyor”
ABD ile sürdürülen F-35 ve F-16 müzakerelerinin sorulmas? üzerine Erdo?an ?öyle cevap verdi:
“O süreç devam ediyor. Gerek Milli Savunma Bakan?m gerek di?er görevli olan askerî erkan, üst kademe yöneticiler Amerikal? muhataplar?yla görü?meleri devam ettiriyorlar. ?u ana kadar görü?meler olumlu istikamette yürüyor. ?n?allah bitti?i anda da zaten gere?i yap?lacakt?r. Burada çerçevemiz ?u; ‘Ya bize bu uçaklar?m?z? verin ya da elimizdeki F-16'lar?n bak?m onar?mlar?n? yapmak, bunun d???nda F-16'lar?n bir üst segmentini vermek suretiyle hesapla?malar? yap?p yolumuza devam edelim.”
Derya Yetim
Mebhaberler.com 'u Facebook'tan takip etmek için t?klay?n?z
FACEBOOK YORUMLAR